When art pieces give a splendid performance.

Tate Modern, 2^nd floor exhibition Citizens and States.

One sees, without guessing: this or that image is actually more remarkable than the interpretation of cultural references can suggest. When artists carry with them universal wounds of further thought, the outcome suggests a dialogue between Citizens and States, according to which the art pieces themselves give a splendid performance to the public. In a way the 2^nd floor group exhibition Citizens and States of Tate Modern –Blackfriars, London- is a summary of what the humanity has lived in the after war era, whilst unfortunately there are still people who dwell in hunger or/ and under fire.  

The importance of the coexistence of many art pieces in this exhibition -not based on mere chance though- is the dynamic life of what has been woodenly defined as “multiculturalism”. Gathered here, these multi-exiled, strongly identified voices insinuate a perpetual reading between the lines, in city relations and political assumptions. It is to follow then a fascinating both political and personal adventure through over cool and distanced realism the arrival of which as artistic movement was marked around 1963, when art critic Sidney Tillim defined it as “New Realism”; later Irving Sandler focused on the term “New Perceptual Realism” in order to rename the new tendency emerged during that era. 

On the road towards social awareness spectators start collecting impulses and first stop at the Monument of 1976 of Philip Guston (1913-1980). The disturbing quality of the painting keeps pace with his Jewish origin. Reconsidered under these headings, his creatures of disembodied limbs evoke the aura of the Nazi concentration camps and recall the cruelties of the holocaust. From this memoiristic art piece we move to abstraction, where the Construction, grey lines on pink ground of 1938 of Paule Vézelay (1892-1984), -whose real name was Marjorie Watson Williams-, reverses the standard process of seeing and interrelating things. Her career even with a non female name has thrown spectators a curve about how one confronts reality and expresses oneself in terms of space and movement.         

Shortly after these art pieces the vision grows more precise and the realism more raw and disturbing. Art seen as a wound that demands political activism makes its appearance and counterbalances any intellectual resignation that constitutes just pluralism. The citizen of 1981-3 of Richard Hamilton (1922-2011) is a good example about how the orthodoxy of the state in relation to security issues can patronize people and exclude them from any special category status. A useful nugget of information on this issue is that Hamilton’s concern about IRA prisoners, which had certainly democratic roots, was aroused after seeing their ‘‘wall paintings’’ in such a way that found a synchrony between their story and Christian martyrdom.  

            This emotionally realistic impact reveals itself also through the Flag I of 2009 of Teresa Margolles (1963- ). It seems there is no way out, no easy alibi concerning the traces of blood coming from murders in Mexico due to the drug cartels that control smuggling routes to the United States.

On the other hand, The Worker’s Maypole, An offering for May Day 1894 (illustration by Walter Crane) of 2015 of Andrea Bowers (1965- ) depicts the necessity of political and civil rights and highlights the importance of their protection as universal legacy of 1789. However, according to the new triptych of socialization, solidarity and humanity, the semiological continuum could be described as ‘‘biosociety’’. Here, the notion of dynamic unity is clear as tends to become urgent in the same way homeless people seek paper boxes urgently to sleep at night. Consequently, the cardboard has a fundamental poetic function and seems that this art piece performs itself; it does not carry meaning verbally but in a more complex way, through its visual modality.       

            Last but not least, one visitor of the Citizens and States exhibition must see Joseph Beuys room as an engine of past deconstruction in the context of art, whereas this fluidity of meaning underlines the process of daily political life and direct democracy regarding personal contribution. This personal element is also depicted in the Five day forecast of 1991 of Lorna Simpson (1960- ). The art of portraiture acts intentionally as an ethnographic medicine against any conventions between black and white people.

*I had the chance to visit the exhibition in March of 2016.

Emir Kusturica stories reflect Balkan identity and spirit.

The relationship between literature and nationality has always been a symbiotic one, but the power of personal style would appear to be the most prevalent, the significant element that makes a writer be gifted and witty. On the occasion of Emir Kusturica, his stories Étranger dans le mariage, (2014)-translated into Greek by Alexis Emmanouil and edited by the publishing house Utopia in 2016-are reflective of the attempt to understand just how much the global and international relations’ environment has affected Balkan identity and manners throughout the years.

The literature of Emir Kusturica aims to incite us to sympathize with people in trouble by elucidating how active and real they are. This happens partly because it may make us realize what is going on better, as we have already known the key story, the rhythm of our life, too. So, whereas we are all viewers of uncontrolled things and live in times of both conflict and terror, the only thing with which we have been so familiar is the human behavior. Kusturica has studied it even as a filmmaker to such an extent that his writing becomes a mirror of noise, paradox, irony and introspection in order to explore our private anxieties.     

     Take for example the life of Aleksa, the young character that is going to be evolved and become mature after having taken life incidents into further consideration. In the beginning he is worried about reading books but in the end he has realized their value in the daily life. Although he is in between difficulties, he overcomes the obstacles by possessing something extra; this is the critical eye, the witty humor, the performance. Hence, Aleksa represents the need to abolish the language of the society and its clichés; the congealed language does not encourage introspection, therefore Kusturica has invested both innocence and cleverness on this character so as to create another communicable reality in terms of writing.

        The door to subjectivism also enhances the objective idea of common beliefs in the stories of Emir Kusturica. In them, Kusturica tackles the real issue behind the controversy. The noise as an outcome of the pursuit of the experience tends to be necessary in the narrative of the Balkan background. In this sense, the noise element could be connected with even deeper truths and circumstances; it could appear as the war shadow, the conflict face, the key that opens the door of Balkan adaptability into life.  In other words, a Balkan story cannot be convincing enough without any noise existence. 

        As regards the paradox issue in Emir Kusturica stories, the family life portrays it exactly in order to question the social framework and show the delicate points. The family members play their roles but this does not happen by chance. The important thing for the readers is to localize the problem and the character’s addictiveness. There the humor starts, when the bad point has been diagnosed. However, Kusturica is more closely concerned with reality than moral realism. This is the reason why he does not make any statements about the bad habits. He is just interested in the paradox ‘‘movie’’ as a real filmmaker who writes his snapshots.      

         In the framework of irony, all the stories depict a clear tendency to focus on the importance of the accidental as if it happened for good. For instance, the character Kosta was saved by a snake’s hug. Also, the parents of Aleksa suffered from mishaps that happened accidentally. Even more, the habit of Brako-the father of Aleksa-to hide the money is a gesture that recalls the accidental literature reality in order to provoke irony and noise, as being part of a game. In relation to the latter, all the stories’ characters seem to belong to a sequel of interactivity that arouses strange incidents.  

       On the other hand, the introspection process takes place in a strong alliance with nature. Not by chance does Kusturica recall nature and mention natural names. The tragicomic picture of life is connected with natural snapshots from Sarajevo, the city of complex realities and disconcerting occasions. More specifically, here the nature seems to fill the gap of communication as an objective world of information and interpretation. As to introspection, this enables the writer to bring the hidden content into the open so that the readers can view it and feel sympathy for the characters by recognizing partially traits of their own behavior.

         In conclusion, although we live in a world that has lost every metaphysical connotation, the stories of Emir Kusturica make the readers rediscover the essence of life. In terms of writing and reading, we can explore the power to be alive by keeping a valuable distance from the thing itself. The experiences that build a character and strengthen life consciousness can be examined through a new perspective in order to learn through the various mirror effects. The events that surround the characters of Kusturica and especially his leading one, Aleksa, represent all understandable sides of a conflict in order not only to report the problem but elucidate our oblivion about its roots.  The short but prompt dialogues help a lot towards this direction, whereas the natural landscapes from story to story contribute to the realistic narrative by introducing objective universal notions of the world.

A flexible dialogue with Kate Newmann & Dimitris Athinakis on Literary Festival reverberations.

Tinos International Literary Festival of 2016 came to an end recently. However, thanks to its artistic director, Dinos Siotis, people can still communicate and reflect upon the past, present, future. As this is an "inspiring way to remind ourselves that art and literature create an answer"; even more, according to Dinos Siotis, Tinos is an inspiring location, an open invitation. So, how about "meeting" Kate Newmann (Ireland) and Dimitris Athinakis (Greece) on the occasion of this flexible dialogue about poetry and life participation, whereas I was not with them but at the same time was trying to get some words out of them? They are so different but they both coincide in Cavafy.

Well, in an imaginary reversible situation, Tinos is my son IT, who sends invitation emails to poets and then I just have to do the rest; so simple, so essential. The same as poetry. 

How did the 5^th Tinos International Literary festival incite you to go on writing?

Kate Newmann: We were hosted in the most beautiful place, allowed to settle like doves in a pigeon-cote, and nourished in every sense. Ready to take flight again.

Dimitris Athinakis: As a person that rarely writes but intensively reads and hunting experiences as well as creates stories in their head in order to survive everyday life, Tinos Festival will stay as a literary cargo that will find its way to poetic port when it feels like it. But it will for sure.

Why are festivals important in our days?

K.N.: In an age of crass capitalism, literature is an antidote to the shallow and manic communications with which we are perpetually bombarded. And it is more important than ever, while the world is sundering so violently, that writers from different places come together to speak; to affirm empathy and thoughtfulness, and reinforce the worth of writing, of being human. This festival was exceptionally well-run and successful. I met some very interesting people, with whom I will keep communicating, and I was given Tinos Island, which I might never have visited on my own volition.

D.A.:I think, festivals are important anyways. Not only do they “force” you to meet with new words but they also work as an apocalypse of a whole new world of people that bear the same cargo as I mentioned before. As for the audience, festivals meet or don’t meet the expectations of people that genuinely long to listen to the inner and outer writers’ voices.

Which was the moment of the festival that you are not going to forget and why?

K.N.:The reading in Tripotamos, our voices into the dark, and the poems coming back to us in Greek.

D.A.: Getting to know literary figures and works from Greece and abroad is one thing, but human contact is another. In other words, letting alone those I knew and admired, colleagues from around the globe filled my luggage with courage.

Would you like to write a short poetical comment about the island of Tinos?

K.N.:It is beautiful and it is strange, and it holds its histories in the stones and in the air, and the light is unforgettable.

D.A.:As I said before, I rarely write poetry, especially “on demand.” However, I strongly suggest people to visit the next Tinos Literary Festival in order to experience how the wind, the starry sky and the poetic voices whirl and whistle in their hearts and minds.

If you could invite a significant figure of the past to Tinos, who would you choose and why?

K.N.:I would choose Cavafy because he would be great fun, and he was such an important element in my becoming a Greekophile. We would drink local asyrtiko wine and eat the hard salty Tinos cheese, olives and marzipan….

D.A.:I take it for granted that you are talking about someone not alive. Having said that, I think festivals are designed to depict the temporary literary work. Hence, I believe that no one from the past would ever accept my invitation to participate in Tinos Literary Festival.

Which poet of your own country and then of the whole literary family do you distinguish?

K.N.:Oh so many. Of my own country, the person who would most have understood Tinos, was Seamus Heaney who died three years ago, and was our Nobel Prize winner.

From the whole literary family – perhaps Mary Oliver, the American poet, who would have strode out to find the birds, and written them with such love.

D.A.:I believe in poems not in poets. However, I’m not a party pooper! I distinguish Cavafy of the whole literary family of the world.

To me the aura of “The charcoal burners of Melidoni, Crete” and its beginning “Their days porous and smudged/ the charcoal burners never leave/ the piles of ancient olive wood/ stacked in ritual mounds” recall Seamus Heaney and his adorable poems. Do you feel also any connectivity?

K.N.:We knew Seamus in person, and I had the great pleasure of introducing him and reading with him. His cadences have entered us all.

D.A.:Although it’s none of my business to “connect” Kate Newmann with Seamus Heaney, I think that my adorable half-Irish-half-something (her words!) poetess walks and paves a way that I want to follow. Wherever it leads.

To me the beginning of “Direction”, “I am kneeling, alone, with words” potentially directs itself to a metaphysical even existential level, where the core is the name of “alone”. Is the poet then someone who explores the limits of loneliness and what for?

K.N.:I had the joy of being on stage with the poet Dimitris Athinakis, and reading these powerful lines in the English translation. A gift like that is not given often.

The freedom and the burden of being a poet is that you can explore everything – and must.

D.A.:Let me answer with a set of questions: What does it take to explore the limits of loneliness? Being alone? Just knowing what it is to be alone? Well, I would say that a poet is someone who explores. Period.

When does your poem end for you?

K.N.:When it runs out of breath.

D.A.:When my editor shouts: C’mon, don’t be such a flibbertigibbet!

What are your next plans in relation to poetry?

K.N.:I am aiming to have my next collection out by the end of the year. But I am interrupted by a prose commission I accepted – interviewing survivors of the Arctic Convoys in the Second World War. The sea around Tinos was full of images. And I sat in the temple of Poseidon and gave thanks for the fact that many years ago, I was saved from drowning in Sicily.

D.A.:Keep reading, and reading, and reading!

Which book is for you the eternal companion in those strange days of remoteness and thoughtfulness?

 K.N.:There are so many – an empty notebook is a good start.

        D.A.: The two books that keep me company, though not eternal, are two French books in their Greek translation: Jacques Jillard’s “Les gauches françaises: Histoire, politique et imaginaire, 1762-2012,” and François Dosse’s “Castoriadis: Une vie.”

*Thank you so much, both of you. Many thanks also to Dinos Siotis for the motivation.

¿Qué haría hoy Don Quijote con los molinos?

Hoy Don Quijote de la Mancha se marcharía a Mykonos para decirles a los vecinos que esos molinos antiguos de la isla griega todavía eran su copyright.  Por eso, su misión grandísima sería cobrar la plata olvidada que le debían, dado que se trata de una isla de locos, la cual es fruto suyo.      #MolinosQuijote

Το ημερολόγιο του χελιδονιού, της Amélie Nothomb

Amélie Nothomb

Το ημερολόγιο του χελιδονιού

Ξυπνάμε μεσονυκτίς αγνοώντας παντελώς ό,τι γνωρίζαμε. Πού είμαστε; Τι συμβαίνει; Για μια στιγμή δεν θυμόμαστε τίποτα. Ούτε αν είμαστε παιδιά ή ενήλικες, ένοχοι ή αθώοι. Αυτό το σκοτάδι το φέρνει η νύχτα ή ένα μπουντρούμι;

Πιο έντονα ακόμη, καθώς πρόκειται για τη μονάκριβη αποσκευή που διαθέτουμε, ξέρουμε το εξής: είμαστε ζωντανοί. Ποτέ δεν ήμασταν τόσο: απλώς είμαστε ζωντανοί. Σε τί συνίσταται η ζωή σε αυτό το κλάσμα του δευτερολέπτου κατά τη διάρκεια του οποίου έχουμε το σπάνιο προνόμιο να μην έχουμε ταυτότητα;

Σε αυτό: στο να φοβόμαστε.

Βέβαια, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία από αυτήν τη σύντομη αμνησία όταν ξυπνάμε. Είμαστε το μωρό που γνωρίζει την γλώσσα. Με μία λέξη μπορούμε να εκφράσουμε αυτήν την ακατανόμαστη ανακάλυψη της ίδιας της γέννησης: αισθανόμαστε να μας ελκύει ο τρόμος του ζωντανού.

Κατά τη διάρκεια αυτής της ολίσθησης καθαρής αγωνίας, ούτε καν θυμόμαστε πως, βγαίνοντας από ένα όνειρο, είναι πιθανό να προκληθούν παρόμοια φαινόμενα. Σηκωνόμαστε, ψάχνουμε την πόρτα, αισθανόμαστε χαμένοι, όπως σε ένα ξενοδοχείο.

Έπειτα, σε μια αναλαμπή, οι αναμνήσεις αφομοιώνονται στο σώμα και μας επιστρέφουν αυτό που μας γεννά τις ώρες της ψυχής. Επαναπαυόμαστε και εξαπατούμαστε. Ώστε είμαστε αυτό, μόνο αυτό.

Αυτόματα αποκαθίσταται η γεωγραφία της φυλακής καθαυτής. Το δωμάτιό μου βλέπει σε ένα νιπτήρα όπου γίνομαι μούσκεμα μπούζι. Τι προσπαθούμε καθαρίζοντας το πρόσωπο με μια ανάλογη δόση ενέργειας και κρύου;

Στην πορεία, ο μηχανισμός τίθεται σε λειτουργία. Καθένας έχει τον δικό του, καφέ-τσιγάρο, τσάι-φρυγανιά ή σκύλο-λουρί, κανονίζουμε το προσωπικό μας δρομολόγιο προκειμένου να βιώσουμε τον ελάχιστο δυνατό φόβο. 

Στην πραγματικότητα, αφιερώνουμε όλο μας το χρόνο στον αγώνα ενάντια στον τρόμο του ζωντανού. Επινοούμε ορισμούς για να του ξεφύγουμε: με λένε έτσι, έχω μια θέση εκεί, η δουλειά μου είναι να κάνω το ένα και το άλλο.

Να υπογραμμιστεί ότι η αγωνία συνεχίζει το έργο του φτυαριού. Δεν μπορούμε να φιμώσουμε εξολοκλήρου τον λόγο μας. Νομίζουμε ότι μας λένε Φουλανίτο, ότι η δουλειά μας είναι να κάνουμε το ένα και τ’ άλλο, αλλά ξυπνώντας, δεν υπήρχε τίποτε από αυτά. Ίσως επειδή δεν υπάρχει.

Όλα ξεκίνησαν πριν από οχτώ μήνες. Μόλις έβγαινα από μια ερωτική απογοήτευση που ούτε καν αξίζει τον κόπο να μιλήσω για αυτήν. Στον πόνο μου έπρεπε να προσθέσω και την ντροπή του πόνου καθαυτού. Για να μου απαγορεύσω παρόμοιο πόνο, μου ξερίζωσα την καρδιά. Η επέμβαση αποδείχτηκε εύκολη αλλά μικρής αποτελεσματικότητας. Ο τόπος του πόνου παρέμενε, καταλαμβάνοντας τα πάντα, κάτω και πάνω από το δέρμα μου, μάτια και αυτιά. Οι αισθήσεις μου ήταν οι εχθροί μου και δεν έπαυαν να μου θυμίζουν εκείνη την ηλίθια ιστορία.

Οπότε αποφάσισα να σκοτώσω τα συναισθήματά μου.  Μου αρκούσε να βρω το εσωτερικό αθόρυβο και να γλιστρήσω στον κόσμο του ούτε κρύο ούτε ζέστη. Ήταν μια αισθητήρια αυτοκτονία, η αρχή μιας νέας ύπαρξης.

Από τότε δεν ξαναπόνεσα. Δεν είχα τίποτα. Η βαριά κάπα που μπλόκαρε την αναπνοή μου, εξαφανίστηκε. Μαζί και τα άλλα. Ζούσα ένα είδος του τίποτα.

Αφού πέρασαν τα δύσκολα, άρχισα στ’ αλήθεια να βαριέμαι. Σκεφτόμουν να ενεργοποιήσω πάλι το εσωτερικό αθόρυβο και συνειδητοποίησα ότι δεν γινόταν. Αυτό με ανησύχησε.

Η μουσική που παλιά με συγκινούσε, τώρα δεν μου προξενούσε καμία αντίδραση, μήτε στα βασικά αισθήματα, το φαγητό, το ποτό, το μπάνιο μου ήταν αδιάφορα. Είχα στειρωθεί από παντού.

Η εξαφάνιση των συναισθημάτων δεν μου στοίχισε. Στο τηλέφωνο η φωνή της μητέρας μου ήταν μόνο μια ενόχληση που με έκανε να σκεφτώ μια διαρροή νερού. Σταμάτησα να ανησυχώ για αυτήν. Δεν ήταν άσχημα.

Κατά τα άλλα, τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά. Η ζωή είχε μετατραπεί σε θάνατο.

Αυτό που ενεργοποίησε τον μηχανισμό ήταν ένας δίσκος των Radiohead. Είχε τον τίτλο Amnesiac. Ο τίτλος ταίριαζε στο πεπρωμένο μου, που τελικά ήταν μια μορφή αισθητηριακής αμνησίας. Τον αγόρασα. Τον άκουσα και δεν ένιωσα τίποτα. Συνέβη το ίδιο όπως και με οποιαδήποτε άλλη μουσική. Άρχισα να παραιτούμαι στην ιδέα και μόνο να έχω δαπανήσει άλλα εξήντα λεπτά χωρίς λόγο, ώσπου έφτασε το τρίτο κομμάτι, ο τίτλος του οποίου αναφερόταν σε μια περιστρεφόμενη πόρτα. Βασιζόταν σε μια διαδοχή άγνωστων ήχων που μεταδίδονταν με μια ύποπτη ηρεμία. Ο τίτλος κούμπωνε στη μελωδία σαν το δαχτυλίδι στο δάχτυλο, καθώς ανασκεύαζε την γελοία έλξη που νιώθει το μικρό παιδί από τις περιστρεφόμενες πόρτες, μη ικανό, σε περίπτωση που αναλάβει το ρίσκο, να βγει από τον κύκλο τους. Εκ των προτέρων, δεν υπήρχε τίποτε το συγκινητικό σε αυτό, αλλά ανακάλυψα, σκαλωμένο στην άκρη του ματιού, ένα δάκρυ.

Μήπως ήταν επειδή εδώ και εβδομάδες δεν είχα νιώσει τίποτα; Η αντίδραση μου φάνηκε υπερβολική. Το υπόλοιπο του δίσκου δεν μου προξένησε παρά μια ασαφή έκπληξη καθώς τον άκουγα για πρώτη φορά. Με το που τελείωσε, ξαναπρογραμμάτισα το τρίτο κομμάτι. Όλα μου τα μέλη άρχισαν να τρέμουν. Τρελό από αναγνώριση, το σώμα μου έγερνε προς εκείνη την κοκαλιάρα μουσική λες και επρόκειτο για ιταλική όπερα, τόσο βαθιά ευγνωμοσύνη είχε που επιτέλους βγήκε από το ψυγείο.  Πάτησα το πλήκτρο repeat για να επαληθεύσω εκείνη την μαγεία ad libitum.

Όπως κάθε φυλακισμένος που έχει βγει πρόσφατα, παραδόθηκα στην ευχαρίστηση.  Ήμουν το αιχμάλωτο παιδί της γοητείας του από εκείνη την περιστρεφόμενη πόρτα, ολοένα και γύριζα γύρω από εκείνον τον κύκλιο χορό. Φαίνεται πως οι μαθητές του παλιού σχολείου αναζητούν την απώλεια αυτοέλεγχου για όλες τις αισθήσεις: από την πλευρά μου, είχα μόνο μία που λειτουργούσε, αλλά, μέσα από εκείνη τη χαραμάδα, μεθούσα ως τα μύχια της ψυχής μου. Κανείς δεν είναι τόσο ευτυχισμένος όπως όταν βρίσκει τον τρόπο να χαθεί.

            Μετά κατάλαβα: αυτό που από εδώ και στο εξής με συγκινούσε, ήταν αυτό που δεν αντιστοιχούσε σε τίποτε κοινό. Αν ένα συναίσθημα ανακαλούσε την χαρά, την λύπη, την αγάπη, την νοσταλγία, τον θυμό, κλπ., με άφηνε αδιάφορο. Η ευαισθησία μου είχε να κάνει μόνο με συγκινήσεις άνευ προηγουμένου, εκείνες που δεν μπορούσαν να ταξινομηθούν ανάμεσα στις καλές ή στις κακές. Έκτοτε συνέβη το ίδιο με αυτό που μου προκάλεσαν οι ώρες των συναισθημάτων: βίωνα μόνο εκείνα που δονούσαν στο επέκεινα του καλού και του κακού.

            Η ακοή με έκανε να επιστρέψω μεταξύ των ζωντανών. Αποφάσισα να ανοίξω ένα νέο παράθυρο: το μάτι. Προφανώς η σύγχρονη τέχνη γινόταν κατανοητή για τα όντα του είδους μου.

            Πήγα σε τόπους που δεν είχα πάει ποτέ ξανά, στις εκθέσεις του Μπομπούργκ, στη FIAC. Κοίταζα σχέδια που δεν είχαν κανένα νόημα: ήταν αυτό που χρειαζόμουν.

            Με την αφή τα ‘βρισκα σκούρα: τους καιρούς που ακόμη δεν έκανε ψόφο, δοκίμασα το ξενύχτι και την μηχανή. Έτσι λοιπόν, υστερούσα σεξουαλικά, ενώ ανέβαλα τη λύση σε αυτό το πρόβλημα.

            Όσο για τη γεύση, ούτε εκεί τα πράγματα ήταν εύκολα. Μου είχαν μιλήσει για αυτά τα τρελά αναλγητικά που είχαν επινοήσει, ανθρακούχα συστατικά με απίστευτες γεύσεις, αλλά το στάνταρ μενού της επιλογής τους στοίχιζε πεντακόσια ευρώ, το ήμισυ ακριβώς του μισθού μου ως αγγελιαφόρος. Ούτε καν να το αναλογιστώ μπορούσα.

            Το πιο υπέροχο στην όσφρηση είναι ότι δεν υπαινίσσεται καμία κατοχή. Καταμεσής του δρόμου, κάποιος μπορεί να αισθανθεί μαχαιρωμένος από ευχαρίστηση για το άρωμα που φοράει ένας άγνωστος. Είναι η ιδανική αίσθηση, διαφέρει σε αποτελεσματικότητα από την ακοή, που πάντα καλύπτεται, σε διακριτικότητα από την όραση, που συμπεριφέρεται όπως ένας ιδιοκτήτης, σε λεπτότητα από την γεύση που απολαμβάνει μόνο όταν υπάρχει κατανάλωση. Αν ζούσαμε σύμφωνα με τις διαταγές της, η μύτη θα μας έκανε αριστοκράτες.

            Έμαθα να πάλλομαι από μυρωδιές που μέχρι πρότινος δεν συσχετίζονταν μεταξύ τους: η ζεστή πίσσα των φρεσκοασφαλτοστρωμένων δρόμων,  ένα τσαμπί ντομάτες, οι αγυάλιστες πέτρες, το αίμα των φρεσκοκομμένων δέντρων, το σκληρό ψωμί, ο πάπυρος της Βίβλου, τα νεκρά τριαντάφυλλα του χαμένου χρόνου, το βινύλιο και οι γόμες της πρώτης φοράς έφτασαν, για μένα, να είναι αστείρευτες πηγές ηδονής.

            Όταν είχα διάθεση σνομπ, έμπαινα στα μαγαζιά αυτών των αρωματοποιών που ζουν εσώκλειστοι εκεί και δημιουργούν κατόπιν αιτήματος μοναδικά αρώματα. Έβγαινα πρόσχαρος από τις επιδείξεις τους, μισητός στους πωλητές που είχαν καταβάλει τα μέγιστα για να μην αγοράσω τελικά τίποτα. Δεν έφταιγα εγώ που ήταν πανάκριβα.

            Πέρα από αυτά τα οσφρητικά ξεσπάσματα, ή για την ακρίβεια εξαιτίας τους, το φύλο μου κατέληξε να διαμαρτύρεται.

            Εδώ και μήνες δεν γινόταν τίποτα, ούτε καν κατ’ ιδίαν. Όσο και να έσπαγα το κεφάλι μου να βρω λύση, όσο και να φανταζόμουν το αφάνταστο, τίποτα, πραγματικά, κανένα σενάριο δεν με γοήτευε.  Οι πιο γκροτέσκ λογοτεχνίες αφιερωμένες σε αυτό που γίνεται από τη μέση και κάτω, με άφηναν παγερό σαν μάρμαρο. Με τις πορνοταινίες, πάλι, έσκαγα στα γέλια.

            Το σχολίασα στον συνάδελφό μου Μοχάμετ, ο οποίος μου είπε:

-Ξέρεις; Μπορεί να φανεί κάπως ηλίθιο, αλλά βοηθά να είσαι ερωτευμένος.

            Τι έξυπνο. Από όλες μου τις αισθήσεις, αυτή ήταν η πιο ατροφική, για αυτήν θα ήταν πιθανό, μυστηριωδώς, κάποιος να αποκρυσταλλλωθεί γύρω από τον άλλον. Καταλόγισα στον Μόμο ότι δεν αντιλαμβανόταν το μίζερο ήθος μου και ξεφύσησα:

-Δεν έχουν ψωμί; Ας τους δώσουν τούρτες.

            -Μα, από πότε; -με ρώτησε.

            -Τουλάχιστον εδώ και πέντε μήνες.

            Με κοίταξε και ένιωσα τον οίκτο του να γίνεται υποτίμηση. Δεν έπρεπε να τον αναγκάσω να παραιτηθεί και να μην αυνανίζεται. Αυτό μου θύμισε ένα επεισόδιο από Το στομάχι του Παρισιού όπου ο φτωχός εξομολογείται στην όμορφη χασάπισα πως έχει τρεις μέρες να φάει, πράγμα που μετατρέπει αμέσως την συμπόνοια της στρουμπουλής γυναίκας σε μισητή περιφρόνηση, καθώς, για να επιβιώσει από μια παρόμοια ταπείνωση, πρέπει να ανήκει σε ένα κατώτερο είδος. 

            Ένας ιερέας μου είχε πει ότι η αγνότητα δεν έχει όρια. Οι κληρικοί που πραγματικά σέβονται αυτούς τους όρκους, είναι το καλύτερο επιχείρημα για την πρακτική της μίας ή της άλλης μορφής σεξουαλικότητας: είναι φρικτά όντα. Ήμουν διατεθειμένος για τα πάντα ώστε να μην γίνω ένας από αυτούς.

            Η ακοή είναι ένα ευαίσθητο σημείο. Στην έλλειψη βλεφάρου πρέπει να προστεθεί μία ανεπάρκεια: κάποιος πάντα ακούει αυτό που δεν θα ήθελε να ακούσει, αλλά δεν ακούει αυτό που χρειάζεται να ακούσει. Όλος ο κόσμος είναι περήφανος στα αυτιά, συμπεριλαμβανομένων κι αυτών που έχουν άριστη ακοή. Η μουσική, επίσης, λειτουργεί έτσι ώστε να πιστεύουμε πως κυριαρχεί η πιο καταστροφική των αισθήσεων.   

Η αφή και η ακοή κατάντησαν για μένα τύφλωση και παράλυση: κατά περίεργο τρόπο άρχισα να ισοφαρίζω τις σεξουαλικές μου αποχές με ένα είδος μουσικής παραμονής. Η δουλειά μου προσαρμόστηκε καλά σε αυτό: από εδώ κι εμπρός, διέσχιζα το Παρίσι με σφηνωμένα ακουστικά στα αυτιά, με τη μηχανή τσίτα στα γκάζια.   

Αυτό που έπρεπε να συμβεί, συνέβη: στραπάτσαρα έναν γέρο. Τίποτε το σοβαρό. Το αφεντικό μου δεν είχε την ίδια γνώμη και με απέλυσε τσακ μπαμ. Ειδοποίησε τους συναδέλφους του να μην με προσλάβουν, χαρακτηρίζοντάς με δημόσιο κίνδυνο.

Βρέθηκα χωρίς σεξ και δουλειά: υπερβολικοί ακρωτηριασμοί για έναν μόνο άντρα.

Δημόσιος κίνδυνος, είχε πει το πρώην αφεντικό μου. Αναρωτήθηκα αν αυτό δεν μπορούσε να είναι μια δουλειά.   

            Στο μπαρ, έπαιξα μια παρτίδα μπιλιάρδου με έναν ικανότατο Ρώσο στη στέκα. Καθώς σημάδευε με μια σπάνια δεξιότητα, τον ρώτησα από πού πήγαζε το ταλέντο του.

            -Έχω συνηθίσει να πετυχαίνω διάνα- απάντησε με μια επαγγελματική σοβαρότητα.

            Είχα καταλάβει. Δεν τον άφησα άλλο να κερδίσει προκειμένου να μάθω πόσο σίγουρος ήταν. Σφύριξε. Του είπα ότι εγώ ήμουν ο άνθρωπός του. Με πήρε στην άλλη άκρη του Παρισιού και με παρουσίασε στο αφεντικό που ήταν κρυμμένος πίσω από ένα οπάκ τζάμι.

            Έχοντας υπόψη την ευκολία με την οποία με προσέλαβαν, είμαι υπέρ της ένταξης της Ρωσίας στην Ευρώπη. Κανένα χαρτομάνι, τίποτα. Ένα τεστ πυροβολισμών, μερικές ερωτήσεις. Κανείς δεν μου ζήτησε ταυτότητα: μπόρεσα να πω όποιο όνομα μου έκανε κέφι. Τελικά ήταν ο Αστός, το όνειρό μου από το υλικό των ονομάτων. Τους ήταν αρκετό. Επιπλέον, ένα νούμερο κινητού, για πολύ ευνόητο λόγο.

            Στην κάρτα μου είδα πως κάποιος είχε σημειώσει «σκοπευτής ελίτ». Αυτό με κολάκευσε. Ήταν η πρώτη φορά που με χαρακτήριζαν «της ελίτ» και μου άρεσε που οφειλόταν σε αντικειμενικό κριτήριο. Οι νεράιδες που επιτηρούσαν την γέννησή μου, μου χάρισαν μόνο αυτό: τη δεινότητα σκοπευτή. Από παιδί αισθανόμουν στο μάτι και στο σώμα μου αυτήν την μυστηριώδη κλίση στο σημάδι, ακόμη και προτού αποκτήσω το κατάλληλο υλικό. Παράξενη αίσθηση είναι αυτή, να κατέχεις ένα θαύμα ασφάλειας στην προέκταση του χεριού σου και μόνο. Από γιορτή σε γιορτή μπόρεσα να εξασκηθώ ή μάλλον να διαπιστώσω την πρόοδο: απλώς κέντραρα στο χτύπημα, αποθηκεύοντας στρατούς φέλπας τεραστίων διαστάσεων.

            Η νίκη βρισκόταν στην άλλη πλευρά του πιστολιού μου, μόνο που δεν είχα μήτε όπλο μήτε τίποτα να κερδίσω. Υπέφερα από αυτήν την άχρηστη ευφυΐα, όπως ένας αθλητικός σχολιαστής με χάρισμα στην κηπουρική ή ένας θιβετιανός μοναχός που δεν είχε ναυτία στη ναυσιπλοΐα.

            Η γνωριμία με εκείνον τον Ρώσο σήμαινε για μένα μια αποκάλυψη του πεπρωμένου μου. Παρατήρησε προσεκτικά τα δέκα χτυπήματα που είχα ρίξει και είπε:

            -Πολύ λίγοι άντρες πυροβολούν όπως εσύ. Και καμία γυναίκα.

            Σιώπησα σεμνά, αν και νωρίτερα αναρωτήθηκα τί επίπεδα ανδρισμού θα έφτανα. Συνέχισε:

            -Δεν υπάρχει τίποτε πιο αρρενωπό από ένα ακριβές σημάδι.

            Δεν σχολίασα καμία από άλλες προφανείς δηλώσεις. Το πεπρωμένο μου φαινόταν να νιώθει μια ειδική στοργή για αφορισμούς κακής ποιότητας.

            -Χρόνια Πολλά-ξανάπε αφήνοντας τα εφήμερα χτυπήματά μου. Πρέπει να σε προειδοποιήσω ότι δεν θα σου χρησιμεύσουν και πολύ. Οι δολοφόνοι μας φημίζονται ότι πυροβολούν στο ψητό. Και μην περιμένεις άλλο όπλο από ρεβόλβερ. Αλλά ποτέ δεν ξέρει κανείς, αν την πατήσεις με έναν πελάτη που έχει αντανακλαστικά...Εμείς σε προσλαμβάνουμε όπως τους επιστήμονες ερευνητές με πολλή διαφάνεια: δεν ξέρουμε αν θα ωφεληθείς σε κάτι, ξέρουμε μόνο πως ένας τύπος σαν εσένα πρέπει να δουλέψει για μας και όχι για τους ανταγωνιστές μας.

            Αναρωτήθηκα αν οι ανταγωνιστές ήταν η αστυνομία. Ίσως ήταν οι ανταγωνιστικές ομάδες των έμμισθων δολοφόνων.   

            Το χάρισμά μου διαφεύγει της λογικής. Ο σκοπευτής της ελίτ έχει μια θέα πιλότου σε αεροπλάνο, ένα χέρι που ποτέ δεν τρέμει και αρκετή αυτοπεποίθηση για να μην κάνει πίσω. Παρόλα αυτά, σε πολύ κόσμο που έχει τις ίδιες αρετές, δεν θα του έδινα ούτε έναν ελέφαντα, σε μια στοά. Ο σκοπευτής της ελίτ είναι ικανός να θεμελιώσει μια τρομακτική τομή ανάμεσα σε αυτό που βλέπει το μάτι του και σε αυτό που η χειρονομία του φανερώνει.

            Περίμενα με ανυπομονησία την πρώτη μου αποστολή. Έλεγξα τον τηλεφωνητή μου είκοσι φορές την ημέρα. Από την αγωνία μου, είχα ένα σφύξιμο στο στομάχι: όχι από την αγωνία της δουλειάς-που αγνοούσα εντελώς- αλλά από την αγωνία να μην επιλέξουν εμένα.

Traducción del castellano al griego: Antígona Katsadima

Texto:   

http://www.elboomeran.com/upload/ficheros/obras/diario_de_golondrina.pdf , traducción de Sergi Pàmies

La Bolsa de Pipas

http://www.editorialsloper.es/La-Bolsa-de-Pipas/

La habitación, una película sobre la propia vida.

En La habitación, dirigida por Lenny Abrahamson y basada en la novela de Emma Donoghue, el amor es una fuerza que dinamiza la visión del mundo y a la vez justifica la perpetua tensión, esto es, el tiempo sin más impulsos que la salvación y la ruptura final. Los espectadores siguen a la vida de la madre-Brie Larson- y su hijo Jack-Jacob Tremblay- encerrados en una habitación pequeña sin poder escapar. Desde el principio, se nota el mundo pequeño de la habitación como si fuera el nido de dos pájaros aprisionados, cuya “a” abierta hace eco al propio amor y a la lucha por sus condiciones normales al igual que a sus ilusiones. No nos extraña que el director pase por alto la narración del secuestro con el fin de llamar nuestra atención exclusivamente sobre su tema central ante un lugar infraterrenal, donde los demonios habitan. De aquí que el secuestro sirva de antesala para abordar la dificultad dinámica de sobrevivir bajo situaciones de emergencia. 

En La habitación, finalmente, el hijo de los cinco años logra escapar gracias a lo que su madre ha inventado y aprovecha la oportunidad de fingir estar muerto. Así, al amparo de su hijo, la madre no desespera. Sigue esperando hasta que los policías la encuentren en la choza. En cuanto a la emoción, la esperanza, que en Abrahamson funciona tal como la describió Antonio Gramsci-“Pesimismo del espíritu, optimismo de la esperanza”-, nunca deja de mantener un papel importante. También el hijo, Jack, ofrecerá su “fuerza”, su pelo, a su madre para que vuelva a casa después de haber conciliado las dos naturalezas, la parte material y la parte espiritual, dentro de sí misma. Es una película que aproxima también los asuntos de la falta, del dolor y de la madurez a través de formas fílmicas más libres y renovadoras. Venga de donde venga, la madurez significa conciencia, el conocimiento que el mundo está lleno de sobreinformación, lo que implica la frustración. Contrariamente a este hecho, sin embargo, las imágenes fílmicas de la naturaleza-las de las hojas caídas-aportan serenidad a la película después de la tragedia, mientras la última parte remata el tema volviendo la atención sobre la relación íntima y fuerte entre madre e hijo. Para cada persona, al fin y al cabo, no hace falta que sea buen padre o buena madre, sólo ser padre o madre es suficiente. Las palabras de Jack nos lo enseñan, lo que evoca la presencia y la participación. En suma, en La Habitación, los diálogos son breves y fuertes como exponen lo esencial, mientras la brevedad se nota también en el montaje. Las interpretaciones, a estas alturas, de los actores se desarrollan en un ámbito natural que parece ser el cobijo contra la sobrecarga de elementos inútiles, cuya comparación en la vida real nos hace amar tanto películas como ésta. Al fondo, me acordé de los versos de Antonio Machado: “Caminante, no hay camino. El camino se hace al andar”. Eso es. 

Título: La habitación 

Título original: Room 

País: Irlanda, Canadá 

Director: Lenny Abrahamson 

Guión: Emma Donoghue 

Reparto: Brie Larson, William H. Macy, Joan Allen, Sean Bridgers, Tom McCamus, Megan Park, Jacob Tremblay, Wendy Crewson, Amanda Brugel, Kate Drummond, Jack Fulton, Cas Anvar, Chantelle Chung, Joe Pingue, Justin Mader